Law

Секој национален казнено правен систем е базиран на извесни принципи, кои се плод на неговата правна традиција и кои се оформени врз основа на карактеристиките на правниот и општествено политичкиот систем на државата. Оттука, содржината на правните начела е нераскинливо поврзана и зависна од политичкото уредување и границите на арбитрерност и ограничување на фундаменталните човекови права. Во оваа смисла, кривичното право и кривичната постапка отсекогаш биле зависни од развитокот на политичкиот систем, па оттука и од начелата на казненото право можеме да оцениме дали еден политички систем е арбитререн или либерален. Современите начела се цивилизациска придобивка од развојот на
кривично правната теорија и пракса. Во овој коавторски труд ќе направиме обид да го анализираме начелото на законитост, неговиот историски развиток, неговата имплементација во
меѓународните инструменти, во Меѓународниот кривичен суд како и меѓународните ad hoc трибунали, Европскиот суд за човекови права, како и правните последици кои се резултат на неговата примена. Посебен осврт ќе дадеме на начелото на законитост во македонското позитивно казнено право. Имено, принципот на законитост е темелна вредност, човеково право, но и фундаментален принцип во казненото законодавство. Согласно ова основно начело – нема кривично дело и нема санкција без претходна законска одредба: Nullum crimen, nulla poena sine lege, што всушност преставува гарнација за човековата слобода. Начелото на законитост ги штити граѓаните од арбитрерноста на државните органи, од незаконитото мешање, но има за цел и да осигури правичност и транспарентност на судските власти.

The publication "Essays on Migration and Asylum" is a collection of academic, expert and student papers and essays in the field of migration and asylum.  This is the third publication under the Jean Monnet Network project on Migration and Asylum Policies Systems (MAPS) (2019 – 2022), published by the Goce Delcev University in Stip. This publication contains a total of 12 contributions. It gathers contributions not only from professors and researchers, but also from students from different cycle of studies from the University Goce Delcev in Stip, the University of Naples 'Orientale' and the Univeristy of Campania 'Luigi Vanvitelli'. It treats issues related to asylum, migration, human rights, border control etc.

Публикацијата „Миграција и азил: национална, меѓународна и европска рамка“ преставува збирка од академски и експертски трудови од областа на миграцијата и азилот опишани низ призмата на националната, меѓународната и европската законодавна рамка. Тие се резултат од дел од предавањата коишто ги подготвија авторите во рамките на проектот Жан Моне Мрежи „Системи на политики за миграција и азил - МАПС“ (Jean Monnet Network on Мigration and Asylum Policies Systems – MAPS), во којшто Правниот факултет, УГД - Штип е партнер институција. Во публикацијата учествуваат шест автори кои поттекнуваат од различни научни и експертски области. Елена Максимова, доцент на Правен факултет
при Универзитетот „Гоце Делчев“ – Штип и активен истражувач во рамките на проектот МАПС, во својот ракопис ја разработува Европската мигрантска криза низ призмата на повредата на човековите права и основни слободи загарантирани со Европската конвенција за човекови права. Во таа насока,Жанета Попоска, вонреден професор на Правниот факултет при Универзитетот „Гоце Делчев“ во Штип, прави паралела и ја опишува заштитата на бегалците и бегалките и нивното право на азил како во правото на Европската унија така и во Европската конвенција за човекови права. Понатаму, Ирена Здравкова, истражувач во рамките на Македонското здружение на млади правници, детално ги разработува процедуралните гаранции за забрана од протерување на странци
и правни лекови пропишани во Европското законодавство. Во ракописот на Милица Шутова, доцент на Правниот факултет при Универзитетот „Гоце Делчев“ – Штип и активен истражувач во рамките на проектот МАПС и на Александар Димовски, тренер – специјалист за човекови права на Фронтекс за Република Македонија, се прави еден интересен теоретско-практичен приказ на основните човекови права на бегалците-мигрантите за време на миграциските текови. Олга Кошевалиска, вонреден професор на Правен факултет при Универзитетот „Гоце Делчев“ – Штип, истовремено заменик раководител на проектот МАПС како и активен истражувач во проектот, се осврнува на системот на азил согласно македонското законодавство, изнесувајќи ги основните законски и подзаконски норми поврзани со остварување на правото на азил во Република Македонија. На крај, Светлана Јакимовска, вонреден професор на Филолошки факултет при Универзитетот „Гоце Делчев“ – Штип, прави едно мошне интересно истражување за јазикот како важен показател на општествено-културниот идентитет, при што го разработува значењето на писменоста и на образованиете за целосна интеграција на мигрантите и за активно граѓанство. Во рамките на оваа публикација повторно се објавува Каталогот насловен „Фемиграции“ – уметност за бегалците, претходно објавен во 2018 година, како резултат на изложбата ФЕМИГРАЦИИ која се спроведе во рамки на Проектот на УСАИД за заштита на правата на бегалците и мигрантите, имплементиран
од Македонското здружение на млади правници во периодот 2016-2019 година. „Фемиграции“ содржи уметнички дела кои ја лоцираат жената како централен фокус на миграцискиот феномен, и го прикажуваат нејзиниот лик како низ историјата така низ современоста, осврнувајќи се на нејзините најразлични општествени улоги. Во Каталогот учествуваат вкупно 21 уметници, кои што користејќи најразлични техники ја доловуваат реалноста за женската миграција. Тоа се: Елизабета Аврамовска, Маргарита Киселичка, Јана Манева
Чупоска, Славица Јанешлиева, Гордана Вренцоска, Марија Ветеровска, Зорица Зафировска, Ана Ивановска, Христина Зафировска, Ана Лазаревска, Михаела Јовановска, Шќипе Мехмети, Јана Јакимовска, Наташа Кубуровска, Ана Миланова, Кристина Божурска, Весна Аранѓеловиќ, Љуљзиме Османи, Ирина
Ацеска, Ангела Наневска и Агнеса Чаволи.

In the criminological studies of the woman as a perpetrator of criminal acts, it is of crucial importance to mention her gradual escalation of representation in the total recorded crime, globally speaking. Stressing the importance of developing a dose of "feminist" approach into the criminology, which would be no more but a separate study of a woman as a perpetrator, the starting point would be the analyze of the types of the crimes she commits, applying the gender-sensitized mark in the process. Thus, we could not fully capture the current state of the woman's participation in the total crime, without mentioning the businesswoman and the criminal acts that she might commit while working. Women's access to powerful organizational structures is growing, although still limited, which is in line with the theory of opportunities. The term "pink collar" crime appears as a counterpart to the "white collar" crime and is carried out by women whose office jobs can be characterized as being low to medium level. Women's involvement in the white-collar criminality exists, but significantly less often than that of a man, and is carried out from significantly lower positions. Therefore, it gets an appropriate theoretical title (pink collar crime) and develops an understanding for the lack of study of the phenomena.