Interparental Conflict: An Overview of Studies in Turkey

Türk Kültüründe Aile ve Çocuk, Pegem, 2020

Bu bölümde, kültürlerarası perspektiften aile ve çocuk(luk) kavramları birbiriyle ilişkisi içinde kültürel bir olgu olarak ele alınmıştır. Bu amaçla, kültürleri sınıflamada ve insan gelişimi ve davranışında kültürlerarası farklılıkları açıklamada en sık kullanılan boyutlardan biri olan bireycilik-toplulukçuluk (individualism-collectivism) boyutu üzerinde durulmuştur. Bölümde öncelikle, kültürlerarası çalışmaların tanımına ve amaçlarına yer verilerek bu çalışmalarda kültürün nasıl kavramsallaştırıldığına değinilmiştir. Daha sonra, benliğin nasıl kurgulandığına ilişkin bir ayrımı ifade eden bireycilik-toplulukçuluk kavramları açıklanmıştır. Bireycilik-toplulukçuluk kavramları ile ilişkili olarak aile yapıları ve çocuk yetiştirme stilleri gibi gelişim alanının temel konuları ile çocukluk kavramına ve çocuğa verilen değere ilişkin etkileri incelenmiştir. Bölümün sonuç kısmında ise kültürlerarası çalışmalarının aileye ve çocu(klu)ğa ilişkin anlayışımızı geliştirme konusundaki katkılarına ve sınırlılıklarına değinilmiştir.

ÖZET Türk dünyası, hem tarihi devir hem de coğrafya olarak çok geniş bir alana yayılmıştır. Bu sebeple çalışmada farklı dönem ve coğrafyalardan örnekler seçilerek konu ele alınmış ve sınırlandırılmıştır. İncelenen destanlar Oğuz Kağan Destanı (İslam öncesi ve sonrası); Manas Destanı; Dede Korkut Destanı; Boktu-Kiriş, Bora-Şeeley; Kangıvay Mergen ve Kartığa Pergen destanlarıdır. Diğer Türk destanları incelendiğinde benzer örneklere rastlanılabilir. Destanlarda varlığını koruyan ve her destanda gizli ya da açık bir şekilde kendisini gösteren çeşitli motifler vardır. Bu motifler varlıklarını koruyabilmek için toplumun zihninde yer etmiş olmalıdır. Çünkü kullanılmayan motifler yok olmaya, unutulmaya mahkûmdur. Mitolojik çağdan tarihi çağa geçiş yapan destanlarımızda anlam kazanan motiflerden birisi de baba-oğul mücadelesi diğer bir deyişle çatışmasıdır. Türk mitolojisi gereğince kötü baba rolüne girmenin Yaratılış Destanı'ndan itibaren (Erlik ve Tengri Kayra Han) baba ve oğul arasında çatışma olarak kendisini göstermesi ayrıca Çin kaynaklarında yer alan Mete ve babası Tuman arasında geçen bir hadise çeşitli şekillerde Türk destanlarında karşımıza çıkar. Bu destanların bazılarında görülen baba-oğul mücadelesi metinlerin kurgu ve temasında önemli bir rol oynamıştır. Oğuz Kağan, Manas, Dede Korkut, Tıva destanlarından Boktu-Kiriş, Bora-Şeeley ve Kangıvay Mergen ya da Şor Kahramanlık Destanlarından Kartığa Pergen destanındaki ortak motifler tarihi birikimin bir ürünüdür. Türk destanlarında baba-oğul çatışmalarının sebebi ister dinî, ister kıskançlık ister töre isterse kahramanlık içgüdüsü olsun genelde bu anlatıların temelinde oğlun babaya itaatsizliği sonucu çatışma başlar. Oğuz Kağan, Dede Korkut, Manas gibi Türk kültürünün temel destanlarında rastlanılan baba-oğul çatışması baba ile oğul arasındaki şahsi anlaşmazlıklar sonucu değil dış etkilerin müdahalesiyle kendisini göstermektedir. Bu dış etkiler din, kıskançlık, töreye karşı gelme, oğlun kahraman olma isteği olarak belirtilebilir. Oğlun kahraman olma isteği bir dış etken gibi görünmese de oğlun mensubu olduğu toplum içinde alp olma isteği, toplumun ondan beklenti ve ihtiyaçları sonucu ortaya çıkar. İleride han olacak oğlun bu beklenti ve ihtiyaçları karşılaması gerekmektedir.

Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi ( Ulakbilge Journal of Social Sciences) , 2021

Türklerde akrabalık duygusu, geçmişte olduğu gibi bugün de en canlı ilişkilerle yaşamaktadır. Toplum yapısının sağlam olmasında bu ilişkiler son derece önemlidir. Birlik, beraberlik, dayanışma, yardımlaşma, hoşgörü ve sorunların paylaşımı bu ilişkilerin gelişmişliğiyle orantılıdır. Çünkü aile bağları, gelişmişlik derecesinde güçlenir. Güçlü bağlar, akrabalık birliğinin istikrarını sağlar. Bu sistematiğin Türklerin toplum yapısında kararlılık göstermesi ise, Türkçedeki akrabalık adlarındaki çeşitliliğe zemin hazırlamıştır. Bu sebeple Türkçe akrabalık bildiren sözcükler bakımından dünyanın en zengin dilleri arasında yer alır. Başka dillerde birden fazla akrabalık adı bir sözcükle karşılanırken Türkçede her akrabalık bağı için farklı bir sözcük kullanılır. Bunlar, aile fertlerinin birbirine yakınlığı nispetinde türetilen ve uzun bir tarihî süreç içerisinde varlığını koruyan sözcüklerdir. Köklü bir geçmişin görüntüsünü yansıtan bu sözcükler, Orhun Yazıtlarından başlamak üzere Türk dilinin farklı dönemlerinde kaleme alınan çeşitli eserlerde bulunmaktadır. Günümüz Türk lehçelerinde çok az değişikliğe uğramış şekilleriyle de hâlen yaşamaktadır. Bu bakımdan akrabalık adları üzerinde yapılacak çalışmalar, sadece Türk dili tarihinin değil aynı zamanda Türk kültür tarihinin aydınlatılmasına da yardımcı olacaktır. Özellikle adbilim alanına kazandıracakları ile dilbilim araştırmalarına önemli katkılarda bulunacaktır. Bu çalışmada, akrabalık adlarına sınırlama getirilmiş, evlilik yoluyla akrabalık bildiren kayın merkezli sözcükler üzerinde durulmuş; kan yoluyla akrabalık bildiren sözcükler ile özlük-üveylik bildiren sözcükler çalışmaya dâhil edilmemiştir. Hukuk dilindeki akrabalık ve hısımlık sözcüklerinin eşleştirmesi dikkate alınarak hısım yerine akraba sözcüğünün kullanılması tercih edilmiştir. İlk önce akrabalık ve hısımlık terimleri hakkında bilgi verilmiş; akraba adları tasnif edilmiş sonra da kayın akrabalığına dayalı sözcükler ele alınarak incelenmiştir. İncelemede, sözcüklerin kökenleri verilmiş; kökenleri hakkında ileri sürülen görüşler değerlendirilmiş; tarihî Türk lehçelerindeki şekilleri gösterilmiş; tanıklandığı metinlerden örnekler sunulmuş ve ardından bugünkü Türk lehçeleri ile Türkiye Türkçesi ağızlarında yaşayan biçimleri verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Aile bağları, akrabalık ilişkileri, akrabalık adları, kayın akrabalığı, kayın sözcüğü * * * The state of being close to each other in various ways through marriage, adoption and other forms of relationship other than blood kinship is called kinship. The sense of kinship among Turks lives with the most lively relations today as it was in the past. These relations are extremely important in the solidity of the social structure of the Turks. Unity, solidarity, cooperation, tolerance and sharing of problems are related to these relations. Family ties are strengthened with the degree of development. Strong ties ensure the stability of kinship systematics. It is seen that this systematic continues in the social structure of the Turks. This situation has paved the way for a wide variety of kinship names in Turkish. Thus, many words expressing the degree of kinship have been added to the vocabulary of Turkish. For this reason, Turkish is very rich in terms of kinship words. In fact, it is one of the richest languages in the world. While more than one kinship name is met with one word in other languages, each kinship link is met with different words in Turkish. These are in the form of words derived inproportion to the proximity of family members to each other. These words have an ancient and deep-rooted history. It is possible to come across these words that meet the kinship names in various works written in different periods of the Turkish language, starting from the Orkhon Inscriptions. Most of them still survive in modern Turkish dialects with little changes. Studies on kinship names will not only contribute to linguistics research but will also contribute to the enlightenment of Turkish language history and Turkish cultural history. For this reason, kinship names are considered as important sources for both anthropologists, linguists and cultural historians in the scientific world. In this study, kinship names are limited and only in-laws relatives-centered words that indicate kinship through marriage are emphasized. First, information was given about the terms of kinship and in-law kindship, relatives' names were classified and examined by considering words based on in-law kinship. Evaluations were made of the names that gave an opinion about the origin of the words, and the historical forms of the words were shown. After showing the texts in which the names of relatives are witnessed, sample sentences about these words are included in order to understand these concepts. -centered words that indicate kinship through marriage are emphasized. First, information was given about the terms of kinship and in-law kinship, relatives' names were classified and examined by considering words based on in-law relatives. Evaluations were made of the names that gave an opinion about the origin of the words, and the historical forms of the words were shown. After showing the texts in which, the names of relatives are witnessed, sample sentences about these words are included in order to understand these concepts. Keywords: Family ties, kinship relations, kinship names, in-law kinship, inlaws word.

2014

Bu arastirma, i’câz konularinda her arastirmaya ilke olmasi gereken koklu bir gercegi tespit etmeye calismaktadir. Bu gercek; Kur’an-i Kerim’in, Allah (c.c.)’in elcisinin dogruluguna iliskin kiyamete kadar gecerli bir mucize olmasi icin Arapca indirilmesidir. Bir baska ifade ile Hz. Muhammed’e kitapta indirilen tesri, sadece ebedi bir mucize olmasi icin Arapca Kur’an olarak indirilmistir. Boylece, tesri ve i’câzi birlestirip iki ilâhi mucizeyi tek bir seyde toplarken, Kur’ân kitapta bulunur, kitap da Kur’ân’i ihtiva eder. Iste bu iki ilâhi mucizenin birlestigi sey Allah’in kitabidir. Allah (c.c.)’in ayetlerinden her biri, bu hususta bir delil olabilir. Ancak bu arastirma, kendisinden bahsettigimiz bu hakikate bir ornek olarak, ana-babaya itaati, iyiligi ve ihsani emreden ilâhi hukmu konu edinmistir. Boylece bu arastirma; ana-babaya iyilik konusundaki ayetler ile vâlideyn ve ebeveyn (ana-baba, atalar), evlat ve ebnâ (cocuklar ve ogullar) kavramlari arasindaki farki sunmustur. Bu aras...

Politika Notu, 2018

Türkiye’de değişen toplumsal koşullar ile birlikte son on yılda aileye yönelik ilgi artmış; aile ile ilgili sorunlar daha fazla konuşulmaya başlanmıştır. Somut demografik veriler ve saha araştırmaları neticesinde devlet, aileyi destekleyici politikalar üretmekte ve böylece kamu harcamalarında aileye ayrılan pay yükselmektedir. Cumhuriyet’in kuruluşundan 2000’li yıllara kadar süren siyasi istikrarsızlıklar ve iktisadi buhranlar nedeniyle Türkiye’de aile politikalarında süreklilik ve bütüncüllük arz eden bir yapılanma sağlanamamıştır. Aile politikalarındaki bu parçalı yapı, 2000 sonrası gerek ülke içi gerekse küresel düzeyde yaşanan değişimlerle birlikte daha planlı, istikrarlı ve kalıcı olması hedeflenen politikalara yerini bırakmıştır. 2011’de Aile ve Sosyal Politika Bakanlığı’nın kurulması ile bütünlüklü olarak gerçekleşmesi hedeflenen politikalar, refah dağıtımının diğer aktörlerini de sürecin içine taşımayı hedeflemiştir. 2015 yılında açıklanan Ailenin ve Dinamik Nüfus Yapısının Korunması Programı ile birlikte devlet temelde ailenin korunması, dinamik nüfus yapısının korunması ve iş-aile yaşamının uyumlaştırılması yönünde bir eylem planı hazırlamıştır. Son dönemde aileye yönelik hizmetlerin yaygınlaştırılması Türkiye’de aile politikaları açısından oldukça önemli gelişmelerdir. Yapılan düzenlemelerin başarısı ya da eksiklikleri ise araştırmalar ve veriler ile daha sağlıklı değerlendirilebilecektir. Bu çalışma ile sosyal refahı arttırma amacı taşıyan politikaların, refah rejimlerinde nasıl olduğu, hangi bileşenlerle birlikte değerlendirildiği ve uygulama sonuçlarının yansımaları incelenecektir. Refah rejimlerinin aile politikalarının temel izlencesi hakkında karşılaştırılabilir somut veriler elde etmek için aileyi konumlandıran yasal düzenlemelerin yanı sıra izin politikaları, bakım hizmetleri, nakit ve vergi avantajları karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Bu bağlamda Türkiye’de aile politikaları, farklı refah rejimlerinden seçilen ülkelerle karşılaştırmalı olarak değerlendirilecektir. Diğer refah devletleri ile benzeşen, ayrışan ve yetersiz kalan yönlerine bakılarak Türkiye’nin içerisinde bulunduğu konum analiz edilecektir.

Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2019

Bu araştırmada kız ergenlerin bir çatışma durumunda anne ve babalarının nasıl davrandığı ve kendileri annelerinin yerinde olsalardı nasıl davranacakları konusundaki görüşleri incelenmiştir. Çalışma nitel bir araştırma olarak yapılandırılmış ve ergenlerin görüşleri araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla elde edilmiştir. Görüşmede ergenlerden önce anne babaları ile olan ilişkilerini tanımlamaları istenmiş ardından yedi farklı çatışma durumu verilmiştir. Ergenlerin bu çatışma durumlarına yönelik "Anneniz nasıl davranır?", "Babanız nasıl davranır?", "Siz annenizin yerinde olsaydınız nasıl davranırdınız?" sorularını yanıtlamaları istenmiştir. Çalışma grubu Orta Anadolu'da bir il merkezinde kız meslek lisesine devam eden 28 kız ergenden oluşmaktadır. Araştırma sonucunda, kız ergenlerin babaları ile ilişkilerini anne ile olan ilişkilerine göre daha iyi olarak tanımladıkları görülmektedir. Ergenler çatışma durumlarında annelerinin genellikle saldırgan davranışlar, babalarının ise saldırgan ve problem çözme davranışları gösterdiklerini belirtmişlerdir. Ergenler ise kendileri annelerinin yerinde olsaydı problem çözme davranışları göstereceklerini belirtmişlerdir. Bulgular birlikte değerlendirildiğinde, anneyle kız ergen arasında daha fazla çatışma yaşandığı, annenin çatışma durumlarında saldırgan davranışlar ortaya koymasının anneyle olumlu ilişkileri azalttığı söylenebilir.

Karşılaştırmalı Hukuk Perspektifinden Babalık Karinesi, 2023

Dünyadaki pek çok hukuk düzeninde olduğu gibi Türk hukukunda da baba ile çocuk arasındaki soybağının kurulması hususunda çeşitli düzenlemelere yer verilmiş ve hukuki soybağı, doğrudan biyolojik/genetik soybağı ile ilişkilendirilmemiştir. Her ne kadar baba ile çocuk arasındaki soybağının kurulması, doğrudan biyolojik soybağına dayandırılmasa da bu konudaki düzenlemelere bakıldığında, hukuki anlamda baba olarak kabul edilen kişinin, biyolojik olarak da baba olduğu düşüncesinden hareket edildiği görülmektedir. Özellikle babalık karinesi olarak da ifade edilen düzenleme bu şekildedir. Eşlerin sadakat yükümlülüklerinin evlilik sona erinceye kadar devam ettiği düşünüldüğünde bu karine gerçekten makuldür ve biyolojik babanın, hukuki olarak da baba olarak nitelendirilmesini sağlar. Ancak günümüzde boşanma sürecinin oldukça uzadığı ve evlilik kurumuna olan hassasiyetin giderek azaldığı göz önünde bulundurulduğunda, karinenin kanunda ifade edildiği şekilde kabulü, gerçek baba ile çocuk arasındaki soybağının kurulmasını güçleştirmektedir. Zira evlât edinme bir kenara bırakılacak olursa, hukukumuzda çocuk ile yalnızca bir erkek arasında soybağı ilişkisi kurulabilmektedir. Dolayısıyla daha önce çocuk ile başka bir erkek arasında böyle bir ilişki kurulmuşsa, bu ilişki soybağının reddi davası ile sona erdirilmedikçe, biyolojik baba ile çocuk arasında soybağı ilişkisi kurulamamaktadır. Baba ile çocuk arasındaki soybağının sorunsuz bir şekilde kurulması adına, pek çok ülkenin babalık karinesi düzenlemesini oldukça sınırlandırdığı ve belirli şartlar altında biyolojik babaya soybağının tespiti hususunda yetkiler tanıdığı görülmektedir. Bu çalışma ile çeşitli ülkelerdeki babalık karinesine ilişkin düzenlemeler incelenerek, Türk hukukundaki düzenlemenin günümüz şartlarına uygunluğu hususunda bir değerlendirme yapılmak istenmiştir. Anahtar Kelimeler: Soybağı, Soybağının Kurulması, Babalık Karinesi, Babalığın Tespiti, Soybağının Reddi

Çocuk algıları ve imgeleri, aile değerlerinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır.

Istanbul University - DergiPark, 2018

Aile, bütün toplumların en eski ve en önemli kurumudur. Sosyal ilişkiler ilk olarak aile ortamı içinde gerçekleşmektedir. Küreselleşme ile aile etrafında oluşan değer yargıları bir tür değişim sürecine girmiştir. Bu değişim neticesinde aile içi problemler artmıştır. Aile içi sorunların çözülememesi, aile içi şiddet kavramını ortaya çıkarmış ve boşanmalar artmıştır. Bu nedenlerle aile sorunlarının çözümüne yönelik sosyal politikalar üretilmiş ve uygulamaya konulmuştur. Bu çalışmamda, toplumumuzda yaşanan temel aile içi sorunlar ele alınmış ve çözüm önerilerine yer verilmiştir. Ayrıca aile içi şiddet konusuna ve aileye yönelik mevcut sosyal politikalara değinilmiştir.

Öz Aile, bütün toplumların en eski ve en önemli kurumudur. Sosyal ilişkiler ilk olarak aile ortamı içinde gerçekleşmektedir. Küreselleşme ile aile etrafında oluşan değer yargıları bir tür değişim sürecine girmiştir. Bu değişim neticesinde aile içi problemler artmıştır. Aile içi sorunların çözülememesi, aile içi şiddet kavramını ortaya çıkarmış ve boşanmalar artmıştır. Bu nedenlerle aile sorunlarının çözümüne yönelik sosyal politikalar üretilmiş ve uygulamaya konulmuştur. Bu çalışmamda, toplumumuzda yaşanan temel aile içi sorunlar ele alınmış ve çözüm önerilerine yer verilmiştir. Ayrı-ca aile içi şiddet konusuna ve aileye yönelik mevcut sosyal politikalara değinilmiştir. Abstract The family is the oldest and most important institution of all societies. Social relations first take place within the family. With globalization, the value judgments around the family have entered a kind of change process. As a result of this change, domestic problems have increased. The inability to solve domestic problems revealed the concept of domestic violence and divorce increased. For these reasons, social policies for the solution of family problems have been produced and put into practice. In this study, the basic family problems in our society are discussed and solution proposals are given. In addition, the issue of domestic violence and the current social policy towards the family have been addressed. This study is a review article.