Thesis Chapters by Ozan Daş
Türk halk müziğinde Hoyrat ve Gazel türündeki eserlerin notaya alınması ve müzik eğitiminde kullanılması (Elazığ-Harput örneği), 2023
Bu araştırma, karma yöntemin kullanıldığı bir AR-GE (araştırma-geliştirme) çalışmasıdır. Uzman ki... more Bu araştırma, karma yöntemin kullanıldığı bir AR-GE (araştırma-geliştirme) çalışmasıdır. Uzman kişi, eğitimci ve öğrencilerle yapılan görüşmeler sonucunda, Türk Müziği ve Ses Eğitimi bölümleri Türk Halk Müziği alanında yapılan uygulamalarda, uzun hava türündeki eserlerin öğretiminin yeterli materyal ve bir öğretim planı olmaksızın, kulaktan, usta-çırak/meşk yöntemiyle yapıldığı tespit edilmiştir. Bu problemin çözümü doğrultusunda; Türk Halk Müziği ürünlerinde öğretim yöntemi olarak kullanılan usta-çırak/meşk yöntemindeki geleneksel algılayışı destekler nitelikte öğretim materyalleri geliştirilmiştir. İlk olarak literatür taramasıyla konu kapsamında gerçekleştirilen akademik çalışmalar incelenmiştir. Kavramsal çerçeve oluşturulurken aynı zamanda derste kullanılacak materyal olarak Elazığ-Harput yöresine ait Gazel ve Hoyratlar incelenmiş, ses kaydı açısından derlemeye elverişli 15 Gazel, 15 Hoyrat olmak üzere 30 uzun hava türünde eser belirlenmiştir. İncelenen eserlerin uzun hava türünde ve usûl yapısının çoğunlukla serbest ölçüde olması nedeniyle eserlerin ezgi yapılarının ve süre değerlerinin doğru şekilde notaya aktarılabilmesi için günümüz nota yazım sistemine ulaşılana dek tarihte geliştirilmiş olan nota yazım sistemleri incelenmiştir. Bu incelemenin sonucunda eserler, günümüz nota yazım sistemine en yakın olacak şekilde dikte edilmiştir. Yöre arşivinden belirlenen 30 uzun hava türünde eserin işitsel dökümanları kendi hızlarında ve bilgisayar ortamında ağırlaştırılarak dinlenmiş, detaylı ve sade biçimde olmak üzere iki farklı şekilde notaya alınmıştır. Sade yazımda, TRT Türk Halk Müziği repertuvarında kullanılmış olan nota yazımına benzer bir yapıya yer verilmiş, detaylı yazımda ise bu notaya ek olarak eserin içerdiği bütün yapılar (çarpma, çarpma sayısı, glissando vs.) notaya aktarılmıştır. Notaya alma çalışmalarının tamamlanmasının ardından araştırmanın uygulama bölümünde; belirlenen Hoyrat türündeki eser, deney-kontrol grubundaki 12 öğrenciyle çalışılmıştır. İlk aşamada kontrol grubundaki öğrencilere geleneksel usta-çırak/meşk yöntemiyle Hoyrat eseri öğretilmiş ve uzun hava söyleme düzeyleri uzmanlar tarafından değerlendirmelerle ortaya konulmuştur. Bu değerlendirmeler neticesinde, alınan eğitimin bir sonucu olarak Hoyrat uzun havanın, öğrenciler tarafından otantik icradan bağımsız bir şekilde; farklı notalarla, yer yer farklı yorumlarla ve yöresel icranın dışında seslendirilmeye çalışıldığı belirlenmiştir. Eser içerisinde geçen pasajlarda, nota eksikliğinden kaynaklı icra esnasında hatırlanmakta güçlük çekildiği, yer yer kayıtlarda aksamaların olduğu, kayıtların eksik kaldığı görülmüştür. İkinci aşamada deney grubu için aynı eser belirlenmiş, öğrencilere kaynak kişinin kaydına yakın ve yöresel tavra uygun olacak şekilde otantik icraya yönelik bir öğretim planı oluşturulmuştur. Bu plan çerçevesinde örneklemde yer alan Hoyrat eseri, deney grubundaki öğrencilere görsel olarak yazılan notalarla da desteklenerek kayıtlarla birlikte öğretilmiş ve uygulama sonrasında deney grubunun uzun hava icraları uzman değerlendirmesine sunulmuştur. Elde edilen bulgular neticesinde; deney grubuna uygulanan bu modelin kontrol grubuna kıyasla, uzun hava söyleme düzeylerinde anlamlı bir gelişme sağladığı gözlemlenmiştir. Çalışmada; üniversitelerin müzik eğitimi verilen bölümlerinde Hoyrat ve Gazel uzun havaların yöresel tavırlarına ve icralarına en yakın biçimde öğretilmesine yönelik materyal ve bir öğretim planı oluşturulmuş, oluşturulan bu materyal ve planın müzik eğitimindeki etkinlik düzeyi ortaya konulmuştur.
Bu araştırma; özengen bağlama eğitimi verilen müzik kurslarındaki mevcut eğitimin ne seviyede old... more Bu araştırma; özengen bağlama eğitimi verilen müzik kurslarındaki mevcut eğitimin ne seviyede olduğunu betimlemek amacıyla yapılmıştır. Müzik kurslarında görev yapan bağlama öğretmenlerine, bağlama öğrencilerine, öğrencilerin velilerine ve kurs yöneticilerine görüşme tekniği ile sorular yöneltilmiştir. Yapılan görüşmeler öğretmenin; mezun olduğu okul ve eğitim düzeyine, öğretmenlik deneyiminin ne seviyede olduğuna, derslerde belli bir metot kullanıp kullanmadığına, kursun fiziksel ve donanımsal açıdan yeterliliğine yönelik verilerin analizini ortaya koymayı amaçlamıştır. Görüşmelerle elde edilen bulguların değerlendirilmesi sonucunda; mezun oldukları okul açısından öğretmenlerin büyük ölçüde mesleki müzik eğitimi verilmeyen okullardan mezun oldukları, öğretmenlerin büyük çoğunluğunun kendi oluşturduğu metot-yöntemi kullandığı ve öğrencilerin kurs dışında yeterli düzeyde çalgılarını çalışmadığı ortaya çıkmıştır. Araştırma sonucunda saptanan sorunlara yönelik gerekli çözüm önerilerinde bulunulmuş, araştırmanın müzik kurslarında bugün devam eden ve bundan sonra sürdürülecek olan bağlama eğitimine katkı sağlayacağı düşünülmüştür.
Uploads
Thesis Chapters by Ozan Daş